بەرزی پەستانی خوێن ئەگەری تووشبوون بە نەخۆشییە مەترسیدارەکانی دڵ زیاد دەکات
هەولێر- نۆرس پرێس
بەگوێرەی دوو توێژینەوەی نوێ، خواردنە زۆر سۆپەرەکان ئەگەری تووشبوون بە بەرزی پەستانی خوێن و نەخۆشییەکانی دڵ و جەڵتەی دڵ و جەڵتەی مێشک بەشێوەیەکی بەرچاو زیاد دەکەن.
ڕۆژنامەی “زە گاردیانی” بەریتانی پشتڕاست کردووەتەوە، یەکەم توێژینەوە، کە لەلایەن توێژەرانی زانکۆی سیدنی ئەنجامدراوە، کە بۆ ماوەی 15 ساڵ بەدواداچوونیان بۆ 10 هەزار ژن کردووە، دەرکەوتووە کە ئەو ژنانەی بڕێکی زیاتر لە خۆراکە زۆر پرۆسێس کراوەکان لە خۆراکەکانیاندا خواردووە، ئەگەری تووشبوونیان بە بەرزی پەستانی خوێن بە ڕێژەی لەسەدا 39 زیاترە بە بەراورد بەو ژنانەی کە نەیانخواردووە.
بەرزی پەستانی خوێن ئەگەری تووشبوون بە نەخۆشییە مەترسیدارەکانی دڵ زیاد دەکات، لەوانە نەخۆشیەکانی خوێنهێنەری دەوروبەر، خوێنبەرەکانی شەقیقە و جەڵتەی دڵ، هەروەها نەخۆشی گورچیلە و خەمۆکی بۆرییەکانی خوێن.
توێژینەوەی دووەم کە لەلایەن توێژەرانی چینییەوە ئەنجامدراوە و زیاتر لە 325 هەزار ژن و پیاوی تێدابووە، دەرکەوتووە ئەوانەی بڕێکی زۆر لە خۆراکی سەروو پرۆسێس کراویان خواردووە، ئەگەری تووشبوونیان بە نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکان بە ڕێژەی لەسەدا 24 زیاتر بووە، لەوانە جەڵتەی دڵ و جەڵتەی مێشک.
هەر زیادبوونێکی لەسەدا 10ی خواردنی ڕۆژانەی ئەم خۆراکانە پەیوەندی بە زیادبوونی مەترسی تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵەوە هەیە بە ڕێژەی لەسەدا 6 لە کاتێکدا توێژەران بۆیان دەرکەوتووە ئەو کەسانەی کە ڕۆژانە خواردنی خۆراکی زۆر پرۆسێس کراو کەمترە لە سەدا 15ی کۆی ئەو خۆراکانەی کە لە خۆراکەکانیاندا دەیانخوارد، کەمترین مەترسی تووشبوونیان بە هەر کێشەیەکی دڵ هەیە.
ئەنجامی ئەم دوو توێژینەوەیە لە کۆبوونەوەی ساڵانەی کۆمەڵەی ئەوروپی بۆ نەخۆشییەکانی دڵ لە ئەمستردام ئاشکرا کرا و ئەنجامەکانیش بووە هۆی ئەوەی کە پسپۆڕان داوای ڕێکاری بەپەلە بکەن.
بەکارهێنانی جیهانی خۆراکە زۆر پرۆسێس کراوەکان لە ساڵانی ڕابردوودا بەرزبووەتەوە. ئەم خۆراکانە ئەو بەرهەمانەن کە لە کاتی بەرهەمهێناندا بە چەندین پرۆسەیدا تێپەڕیون، زۆرجار خوێ و شەکریان زۆرە و لەوانەیە زیادکەر و مادەی پارێزەریان تێدابێت. زۆرجار، ڕیشاڵی کەمیان تێدایە، و ئەو ماددە خۆراکییانەیان نییە کە لە خۆراکە تازەکاندا هەن.
خواردنە زۆر پرۆسێس کراوەکان بریتین لە دانەوێڵەی بەیانیان، پرۆتین بار، خواردنەوە گازییەکان، ژەمە ئامادەکراوەکان و خواردنی خێرا.
توێژینەوەکانی پێشووتر خواردنی ئاستی بەرزی خۆراکە زۆر پرۆسێس کراوەکانیان بە کۆمەڵێک کێشەی تەندروستیەوە گرێداوە، لەوانە قەڵەوی، جۆری دووەمی شەکرە و شێرپەنجە.