هیومان رایتس وۆچ: گواستنەوەی زۆرەمڵێ و سەرکەوتکردنی پەنابەرەکانی سوریا لە لوبنان بەردەوامی هەیە
دیمه‌شق – نۆرس پرێس
هیومان رایتس وۆچ، ئەمرۆ چوارشەممە، 5ی تەمموزی 2023، رایگەیاند، سوپای لوبنان بە شێوەیەکی ئارەزوومەندانە سوورییەکانیان دەستگیرکردووە و هەزاران کەسیان لە نێوانیاندا منداڵی بێ سەرپەرشتیان تێدایە کە لە نێوان مانگەکانی نیسان و ئایاردا بۆ سوریا رایگواستوون.
بەگوێرەی راپۆرتێکی رێکخراوی مافی مرۆڤی نێودەوڵەتی کە ئەمرۆ لە ماڵپەری فەرمی خۆیدا بڵاویکردەوە، ئاماژە بەوە دەکات کە هێزە چەکدارەکانی لوبنان بە شێوەیەکی پوخت هەزاران سوورییان دیپۆرت کردووەتەوە.
راپۆرتەکە ئاماژەی بەوە کردووە کە سورییەکان لە لوبنان لە ترسی بەردەوامدا دەژین کە ببرێن و بگەرێنەوە بۆ بارودۆخێکی “ترسناک”.
رێکخراوی هیومان رایتس وۆچ لە زاری خەڵکی سوریای دیپۆرتکراوەوە بڵاویکردەوە، هێزە چەکدارەکانی لوبنان دۆخی پەنابەری یان ترسی گۆشەگیرییان لەبەرچاو نەگرتووە ئەگەر بگەڕێنرێنەوە.
راپۆرتی مافی مرۆڤ پوختەی چاوپێکەوتنی دەیان شایەتحاڵی نووسیوە کە تووشی دیپۆرتکردنەوە، دەستدرێژیکردن یان دەستگیرکردن بوون، هاوکات ئاماژە بەوە کراوە کە لەنێو دیپۆرتکراوەکاندا منداڵی بێ سەرپەرشت هەبوون.
رێکخراوەکە ئاماژەی بەوەدا کە رەنگە چی چاوەرێی ئەوان (ئاوارەکان) بکات لەکاتی گەرانەوەیان بۆ سوریا، بە پشتبەستن بە قسەی یەکێک لەو پیاوانەی کە دەیگوت سوپای سوریا بە ئارەزووی خۆی دەستبەسەری کردووە و ئەشکەنجەی داوە .
دیپۆرتکردنەوەکە لەسەر بنەمای بریاری ئەنجوومەنی باڵای بەرگری لوبنان ئەنجام دەدرێت و بەپێی ئەو بریارە ئەو سووریانەی لەدوای مانگی نیسانی 2019 بە شێوەیەکی نارێک چوونەتە ناو ئەو وڵاتە، دیپۆرت دەکرێنەوە.
رێکخراوەکە داوای لەو حکومەتە خێرخوازانە کردووە کە پاڵپشتی سوپای لوبنان دەکەن، داوا لە دەسەڵاتدارانی لوبنان بکەن دیپۆرتکردنەوە رابگرن.
هەروەها لە راپۆرتەکەدا ئاماژە بە رەتکردنەوەی سوپای لوبنان لە دیپۆرتکردنەوەی ئارەزوومەندانە یان سیستماتیکی سورییەکان کراوە، بەڵام پشتراستی کردووەتەوە کە دیپۆرتکردنەوەکان لە چوارچێوەی ئۆپەراسیۆنە ئەمنییەکان ئەنجام دەدرێن.
لوبنان لە چوارچێوەی قەیرانێکی ئابووری سەختدایە، زۆرترین ژمارەی پەنابەران لە وڵاتەکەیدا هەیە، بەڵام رێکخراوەکە رایگەیاندووە کە ناتوانرێت ئەمە بکرێتە “بیانوویەک بۆ کۆکردنەوەی سورییەکان و فرێدانیان لەودیو سنوورەوە بۆ دەستی حکومەتە خراپەکارەکەیان.”